Hoe Bitter is Bier

Zoals wellicht bekend wordt bier gemaakt van water, gerst (of andere granen), hop en gist. De zetmelen in het gerstemout worden bij het brouwen omgezet in suikers. De meeste suikers worden tijdens de vergisting omgezet in alcohol. Er blijven echter ook suikers over en die zorgen er voor dat het eindresultaat nogal zoetig is. Om dat te balanceren wordt hop toegepast. Tijdens het koken van de wort (het suikerwater dat ontstaat tijdens het brouwproces) wordt de hop toegevoegd. De alfazuren in de hop worden omgezet in iso-alfazuren en die geven de bitterheid aan het bier. Door te spelen met de hoeveelheid hop kan je het resultaat beïnvloeden: moutig, hoppig of gebalanceerd.

IBU

IBU staat voor International Bitterness Units. Dit is een maat voor de bitterheid van bier. 1 IBU is gelijk aan 1 mg iso-alfazuur per liter bier. De hoeveelheid iso-alfazuur dat uiteindelijk in het bier komt hangt af van een aantal factoren, namelijk de hopsoort (hoeveel alfauur bevat die), de versheid van de hop, de kooktijd, het suikergehalte, de pH, etc.. IBU is een meetbaar getal dat goed aangeeft wat de bitterheid van een bier is. Helaas wil dat nog niet zeggen hoe je de bitterheid ervaart. Een pils van 40 IBU wordt als bitter ervaren, een quadrupel van 10% alcohol met 40 IBU daarentegen helemaal niet. Wat we proeven is een combinatie van verschillende componenten in bier.

BU:GU

Bier wordt als minder bitter ervaren naar mate de hoeveelheid suiker beschikbaar voor vergisting toeneemt. Om dat te verdisconteren is ooit het begrip BU:GU (“Bitterness Units divided by Gravity Units“) geïntroduceerd. Voor BU wordt IBU gebruikt; GU wordt afgeleid uit het soortelijk gewicht van de wort voor vergisting. GU = 1000*(SG-1). Stel SG is 1,050 en IBU is 40, dan krijg je een BU:GU = 0.8. Hoe wordt dit getal nu geïnterpreteerd.
– BU:GU<0.5: moutig
– BU:GU=0.5-0.7: gebalanceerd
– BU:GU>0.7: hoppig

In de tabel hieronder staan wat voorbeelden van bierstijlen met IBU en BU:GU.